جنرال استیل
021-55412302 | 09122063004
صفحه اصلیدرباره ماتماس
پیچ و مهره جنرال استیل

پیچ شش گوش نیم دنده استاندارد DIN931

پیچ های شش گوش جزو اولین و قدیمی ترین نوع اتصالات صنعتی هستند. پیچ شش گوش Hex bolt هم بصورت نیم دنده طبق استاندارد DIN931 و هم بصورت تمام دنده طبق استاندارد DIN933 تولید می شود و همراه با مهره شش گوش اتصال پیدا می کند. از پیچ های شش گوش در اتصالات ماشین آلات صنعتی از جمله پمپ ها، گیربکس ها، کمپرسور ها، ژنراتور ها، دستگاه های CNC و همچنین در صنایع ساختمانی استفاده بسیار گسترده ای می شود. در اتصالات سوله های ساختمانی، سد سازی و پل سازی نیز از گرید های مختلفی پیچ شش گوش استفاده می شود.

پیچ شش گوش نیم دنده Partially threaded در رینج ابعادی گسترده ای تولید می شود اما در محدوده سایز های M6 الی M42 دارای حداکثر کاربری می باشد. در اتصال پیچ شش گوش نیم دنده از مهره با استاندارد DIN934 و واشر های فنری و تخت استفاده می شود. اتصال پیچ شش گوش نیم دنده نیاز به یک تنش اولیه یا Preload داشته که با بکارگیری آچار های بکس و یا آچار فرانسه پدید می آید. برای اتصالات این سری از پیچ ها بر روی ماشین آلات صنعتی بالاخص ماشین هایی که با ارتعاش بالایی روبرو هستند بکارگیری واشر فنری به منظور قفل شدن اتصال و جلوگیری از باز شدن اتصال تحت ارتعاش پیشنهاد می شود.

پیچ شش گوش نیم دنده

پیچ های شش گوش نیم دنده اغلب از نمونه های تمام دنده بالاخص در گرید های فولادی محبوبیت بالاتری دارند. در سایز های برابر پیچ شش گوش نیم دنده نسبت به نمونه های تمام دنده دارای وزن بالاتری بوده و با تنش برشی کمتری بالاخص در پای گل پیچ روبرو می شود. انتخاب نوع نیم دنده یا تمام دنده پیچ های شش گوش بر حسب محاسبات مهندسی و مطابق دستور العمل مهندسین طراح و ناظر صورت می پذیرد.

کلاس و گرید پیچ شش گوش نیم دنده

پیچ شش گوش نیم دنده در گرید ها و کلاس های مختلف آهنی، فولادی و استیل تولید می شود. از گرید های بسیار محبوب پیچ شش گوش نیم دنده گرید فولادی خشکه 8.8 و فولادی 10.9 می باشد. پیچ خشکه کلاس 8.8 که بیشتر در اتصالات ماشین آلات صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد در ترکیبات آلیاژ فولادی خود از درصد متوسطی عنصر نافلزی کربن استفاده می کند و پس از تولید با انجام عملیات حرارتی سخت کاری شده و تنسایل 800 نیوتن بر میلیمتر مربع را دارد. این در حالی است که کلاس 10.9 از این سری پیچ های شش گوش نیم دنده در ترکیبات شیمیایی خود درصد بالاتری کربن را داشته و عملیات پیچیده تر حرارتی را در طی تولید طی می کند. این سری از پیچ های شش گوش دارای تنسایل مقاومت کششی 1040 نیوتن بر میلیمتر مربع هستند و اغلب در سوله سازی ها مورد استفاده قرار می گیرند.

پیچ شش گوش نیم دنده در کلاس های پایین یعنی از جنس آهن چکش خوار نیز تولید می شوند که کلاس 4.6، 5.6 نمونه هایی از آنها هستند که برای کاربری های سبک صنعتی پیشنهاد می شوند. بالاترین کلاس از پیچ شش گوش نیم دنده کلاس 12.9 می باشد که البته طبق استاندارد این کلاس از پیچ و مهره ها تنها می بایست بصورت پیچ آلنی تولید شود. پیچ شش گوش نیم دنده کلاس 12.9 دارای درصد بالایی کربن در ترکیبات آلیاژی خود بوده و اندکی ترد و در محیط های فوق سرد شکننده می باشد. با این وجود دارا بودن تنسایل مقاومت کششی 1180 نیوتن بر میلیمتر مربع سبب کاربری های فوق سنگین از این کلاس پیچ می شود.

پیچ شش گوش نیم دنده استاندارد DIN931 در کلاس های استنلس استیل نیز تولید می شود. دو گرید استیل A2 که از استنلس استیل گرید 304 تولید شده است و A4 که از استنلس استیل گرید 316 تولید شده است از پرکاربرد ترین نمونه های پیچ شش گوش نیم دنده استیل محسوب می شود. در حالی که مقاومت کششی و مکانیکی هر دو گرید از پیچ های استنلس استیل با یکدیگر کاملا برابر است مقاومت محیطی آنها متفاوت بوده و گرید 316 یا پیچ استیل A4 خواص مقاومتی بالاتری بالاخص در تماس با ترکیبات شیمیایی کلر دار دارد. تفاوت دیگر این دو گرید که در واقع روشی برای تشخیص گرید پیچ شش گوش استیل 304 و 316 می باشد جذب بسیار ضعیف گرید 304 به آهنرباست که از این رو آن را بگیر می نامند حال آنکه پیچ شش گوش استیل A4 نسبت به میدان مغناطیسی آهنربا هیچ نیروی جاذبه ای نشان نمی دهد.

استاندارد DIN931 در تولید پیچ شش گوش نیم دنده

همانطور که پیش تر نیز اشاره شد پیچ های شش گوش نیم دنده هم در گرید های آهنی، هم در گرید های خشکه و فولادی و هم در متریال استنلس استیل تولید می شوند البته نوع دنده های این سری از پیچ ها در گرید های خشکه و فولادی می تواند از نوع دنده های ریز Fine thread نیز باشد که درجه لقی کمتری را خواهد داشت حال آنکه گرید های آهنی و استیل از پیچ شش گوش استاندارد DIN931 تنها با دنده های درشت تولید می شود.

مانند دیگر استاندارد های DIN در دستگاه استاندارد کشور آلمان استاندارد DIN931 در تولید پیچ های شش گوش نیم دنده نیز یک استاندارد ابعادی می باشد که از قطر جان پیچ، طول و طول قسمت رزوه شده و سایز و ابعاد گل پیچ صحبت کرده و پیرامون مقاومت کششی و متریال بکار رفته در آن توضیحاتی را اضافه نمی کند. در جدول زیر استاندارد ابعادی پیچ شش گوش نیم دنده مشخص شده اند.

جدول استاندارد DIN931

در این جدول طول جان پیچ با حرف L و طول قسمت دنده شده با b مشخص شده اند. قطر جان پیچ با ds مشخص شده است که در بالاترین حالت برابر با سایز پیچ از روی دنده ها محاسبه شده و در کمترین حالت در داخل رزوه ها محاسبه شده یعنی از قطر پیچ به اندازه دو برابر عمق دنده کمتر است. سایز گل پیچ شش گوش نیم دنده با s و ارتفاع گل پیچ با k مشخص شده است. سایز گل بر روی لبه های زاویه دار نیز با e مشخص شده است.

پوشش سطحی پیچ شش گوش نیم دنده فولادی

آلیاژ های فولادی در قیاس با آلیاژ های استنلس استیل دارای قیمت پایینتری بوده و با توجه به داشتن قابلیت سخت کاری حرارتی تنسایل مقاومت کششی بالاتری دارند. این دو فاکتور سبب کاربری گسترده آلیاژ های فولادی در تولید پیچ و مهره های صنعتی می شود. با این وجود ضعف فولاد در برابر زنگ زدگی در تماس با اسید های محیطی و حتی آب و رطوبت نیاز به پوشش سطحی را برای پیچ های شش گوش نیم دنده فولادی پدید می آورد.

مقاوم سازی سطحی پیچ های فولادی به روش های مختلفی صورت می پذیرد. زاج کاری یا روش فسفاته سطحی که یک سطح مشکی مات را بر روی سطح بیرونی پیچ شش گوش پدید می آورد یکی از روش های مقاوم سازی سطحی می باشد. روش های دیگر شامل روش آبکاری گالوانیزه با فلز زیک می باشد که روش گالوانیزه سرد با ضخامت لایه پوشش دهنده محدودتر در دمای کمتر و روش گالوانیزه گرم با ضخامت و مقاومت بالاتری انجام می گیرد. روش آبکاری داکرومات نیز که مانند روش گالوانیزه با فلز زینک صورت می گیرد یکی از روش های مدرن در آبکاری پیچ شش گوش نیم دنده فولادی است.