پیچ شش گوش که در زبان انگلیسی به Hex Bolt شناخته می شود یکی از ابتدایی ترین و در عین حال پر کاربرد ترین طراحی های بشر در ایجاد اتصالات پیچ و مهره ای محسوب می شود. پیچ های شش گوش از سایز های بسیار پایین M3 الی سایز های بسیار بالا M48 و حتی تا طول 36 سانتی متر نیز تولید می شوند. پیچ شش گوش از دو بخش اصلی تشکیل شده که شامل یک گل بصورت شش گوش و یک بدنه میله ای شکل می باشد که قطر بدنه در طول پیچ ثابت بوده و یا بصورت کامل و یا بصورت نیمه رزوه شده است. در حالی که پیچ شش گوش تمام دنده طبق استاندارد DIN933 تولید می شود پیچ شش گوش نیم دنده طبق استاندارد DIN931 تولید شده است.
پیچ شش گوش تمام دنده استاندارد DIN933 در اتصالات همراه با مشهره شش گوش ساده که طبق استاندارد DIN934 تولید می شود اتصال پیدا می کند. اتصال پیچ شش گوش تمام دنده با آچار بکس و یا آچار فرانسه انجام می شود و برای سایز های مختلف از این پیچ و مهره های صنعتی میزان Torque و یا گشتاور اتصالی مشخصی که در نهایت با ترک سنج محاسبه می گردد مشخص شده است که از بریدن پیچ جلوگیری به عمل آید. از پیچ شش گوش تمام دنده در اتصالات ماشین آلات صنعتی شامل انواع کمپرسور و ژنراتور و تجهیزات اتوماسیون صنعتی شامل انواع شیر آلات و پمپ ها استفاده گسترده ای می شود. هر چند در بسیاری از اتصالات امروزه کاربری پیچ آلن به جای شش گوش نرخ رو به رشدی دارد. در اتصال پیچ شش گوش تمام دنده بر روی ماشین آلات صنعتی، به دلیل وجود ارتعاشات ناشی از حرکت بخش های مختلف و به منظور جلوگیری از شل شدن و باز شدن اتصال اغلب از یک واشر فنری همراه با یک واشر تخت استفاده می کنند. در برخی از اتصالات نیز بجای ترکیبا مهره و واشر از مهره کاسه نمدی که خود خاصیت قفلی دارد استفاده می شود.
پیچ شش گوش تمام دنده Fully threaded hex bolt که طبق استاندارد DIN933 تولید می شود در قطر برابر نسبت به پیچ شش گوش نیم دنده Partially threaded hex bolt دارای وزن سبک تری می باشد. البته این تفاوت وزن واحد در سایز های بالاتر پیچ مشهود تر است. مزیتی در کاربری پیچ شش گوش تمام دنده نسبت به نیم دنده در اتصالات صنعتی وجود ندارد اما در کل میزان تمرکز تنش در این سری پیچ ها در قیاس با نوع نیم دنده اندکی بالاتر بوده و از این رو در صنایع سنگین تر مانند سوله سازی و ساختمان اغلب ترجیح به استفاده از نوع نیم دنده از پیچ های شش گوش می باشد.
مانند دیگر استاندارد های متریک DIN که در دستگاه استاندارد کشور آلمان تبیین می شوند استاندارد DIN933 در تولید پیچ های شش گوش تمام دنده نیز یک استاندارد ابعادی می باشد که تنها به بیان ابعاد بخش های مختلف پیچ می پردازد. البته این استاندارد از دنده های درشت Coarse Thread در تولید این سری از پیچ های صنعتی می پردازد حال آنکه در گرید های فولادی و خشکه قابلیت تولید پیچ شش گوش بصورت دنده ریز Fine thread نیز وجود دارد. پیچ های شش گوش دنده ریز به این دلیل تنها در گرید های بالا تولید می شوند که به دلیل سختی بالاتر دنده های آنها به سرعت از بین نمی روند. این نوع پیچ ها دارای درجه لقی کمتری بوده و دقت تولید بالاتری دارند. جدول زیر استاندارد ابعادی پیچ شش گوش تمام دنده را طبق استاندارد DIN933 برای سایز های M3 الی M48 نشان می دهد.
در این جدول سایز یا قطر پیچ شش گوش تمام دنده با d1 مشخص شده است که از بیرون رزوه ها اندازه گیری شده است. ارتفاع گل پیچ شش گوش در این پیچ با حرف k در جدول مشخص شده است و e و s به ترتیب سایز آچار بکس و یا سایز ضلع به ضله گل پیچ و سایز لبه به لبه گل پیچ هستند. البته جداول مختلف استاندارد DIN933 می توانند همراه با تلرانس های ابعادی کوچکی نیز بیان شده باشند که این تلرانس اغلب در مورد ارتفاع گل پیچ صادق می باشد.
پیچ های شش گوش تمام دنده در گرید های آهنی 4.6، 4.8 و 5.6 و تنها با دنده های درشت تولید می شوند. این گرید از پیچ دارای خاصیت چکش خواری بوده بسیار نرم و دارای تنسایل مقاومت کششی پایین تر از 500 مگاپاسکال (نیوتن بر میلیمتر مربع) است. از گرید های آهنی پیچ شش گوش تمام دنده برای کاربری های سبک که تنش های محدودی به آن وارد می شود استفاده می شود.
پیچ شش گوش فولادی دارای درصد بالاتری کربن نسبت به گرید های آهنی می باشد. البته این تنها تفاوت گرید آهنی و فولادی نبوده و گرید های فولادی همراه با عملیات سخت کاری حرارتی تولید می شود. گرید پیچ شش گوش تمام دنده خشکه 8.8 پر کاربردترین گرید فولادی بوده و دارای تنسایل مقاومت کششی 800 مگاپاسکال است. گرید های فولادی بالاتر پیچ شش گوش تمام دنده شامل گرید 10.9 و 12.9 می باشد که به ترتیب دارای تنسایل 1040 و 1180 نیوتن بر میلیمتر مربع هستند. با بالا رفتن گرید پیچ شش گوش به تدریج ترد تر شده و مقاومت کششی و سایشی آن بالاتر می رود. خشک و ترد شدن ترکیبات شیمیایی و ساختار پیچ شش گوش گرید 12.9 سبب می شود که کاربری آن بالاخص در مناطق فوق سرد با مشکلاتی روبرو بوده چرا که اندکی ترد و شکننده می شود. گرید فولادی 10.9 از پیچ شش گوش دارای کاربری های عمده در سوله سازی و ساختمان می باشد. در اغلب موارد گرید 12.9 از پیچ های صنعتی تنها بصورت پیچ آلن تولید می گردد.
پیچ شش گوش در گرید های استنلس استیل نیز تولید می شود. دو گرید پر کاربرد از پیچ شش گوش تمام دنده که طبق استاندارد DIN933 تولید می شوند عبارتند از گرید A2 , A4. در تولید پیچ شش گوش استیل گرید A2 از استنلس استیل گرید 304 استفاده می شود که به سبب وجود کروم و نیکل در ترکیبات شیمیایی دارای قابلیت زنگ زدگی مناسبی در تماس با آب و رطوبت است. گرید 304 را به سبب اندکی جذب تحت میدان مغناطیسی گرید بگیر و یا به سبب وجود 18% کروم و 8% نیکل در ترکیبات شیمیایی به گرید 18-8 نیز می شناسند.
پیچ و مهره استنلس استیل گرید 316 که دارای حداکثر مقاومت در برابر زنگ زدگی در بین گرید های مختلف است را به گرید نگیر نیز می شناسند. این گرید از پیچ شش گوش استنلس استیل هیچ قابلیت جذبی تحت میدان مغناطیسی نداشته و علاوه بر کروم و نیکل در ترکیبات شیمیایی خود از عنصر فلزی مولیبدنیوم Mo نیز با درصدی محدود استفاده می کند. مقاومت کششی و مکانیکی هر دو گرید از پیچ شش گوش تمام دنده استیل A2 , A4 با یکدیگر کاملا برابر بوده و تفاوت آنها در قابلیت های شیمیایی و مقاومت محیطی آنها می باشد.
